Verhoogde belastingvermindering voor giften : meer impact dan verhoopt
De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) vzw heeft in april 2020 bij de federale overheid met succes gepleit voor een verhoging van de belastingaftrek voor giften van 45 naar 60%. Op voorstel van de cdH, werd bovendien het plafond van het belastbaar inkomen verhoogd van 10 naar 20%. Wij hoopten toen dat, dankzij deze stimulerende maatregelen, de inkomsten uit de vrijgevigheid in het 2020 niet zouden dalen.
Volgens de krant L’Echo van 16 oktober, heeft de verhoogde belastingaftrek voor giften in 2020, haar doel gemist. De krant baseert deze stelling op cijfers van de FOD Financiën. Daaruit moet blijken dat er in 2020 2,5 miljoen aftrekbare giften werden gedaan (17% meer dan in 2019), voor een totaalbedrag van € 370 miljoen (ruim een kwart hoger dan in 2019). Of dit slaat op meer - nieuwe - schenkers/belastingplichtigen dan in 2019, wordt niet vermeld.
Dit
zeer goede nieuws alsook de interpretatie die eraan gegeven wordt, roepen een
aantal bedenkingen op.
Het
impact van de maatregel, zoals aangegeven in L’Echo, met 400.000 meer aftrekbare
giften en een meeropbrengst van € 80 miljoen, overstijgt onze stoutste verwachtingen. Enkele peilingen eind
2020-begin 2021 (o.a. door de Koning Boudewijnstichting en de VEF) hadden
immers aangegeven dat de
verhoging naar 60% de schenkers had aangemoedigd om het bedrag van hun gift te
verhogen tijdens de laatste weken van het jaar, waardoor een daling van het totaal van giften in 2020 nog net werd
vermeden.
De
gepubliceerde resultaten stemmen dus niet overeen met de echo’s die wij vanuit
de sector gekregen hadden. Dit laat vermoeden dat solidariteit in het kader van de Coronacrisis eveneens een
belangrijke rol heeft gespeeld, wellicht ten voordele van een relatief
beperkte groep van verenigingen, stichtingen of instellingen (zoals OCMW’s),
die direct op de crisis betrokken waren en die in de hoger vermelde peilingen
niet werden bereikt.
Onze
bescheiden verwachting - dat het totaalbedrag aan giften stabiel zou blijven in
2020 - betekende voor de overheid een extra investering van € 30 à € 35 miljoen
(in de toelichtingen in de Kamercommissie was er sprake van € 28,5 miljoen).
Vanwege het grote succes lag het bedrag dat de overheid effectief investeerde
in het stimuleren van de vrijgevigheid, uiteindelijk hoger dan geschat.
Maar
het feit dat de meeropbrengst voor de
goede doelen (€ 80 miljoen) lager ligt dan de overheidsinvestering (€ 90
miljoen), betekent niet dat de maatregelen hun doel zijn voorbijgeschoten,
zoals L’Echo het stelt. Integendeel, de
filosofie van de belastingvermindering voor giften, ingevoerd in de jaren
zeventig, was nooit gebaseerd op direct rendement. Het systeem beoogde een indirecte
overheidsbijdrage aan instellingen die ijveren voor het maatschappelijk belang,
selectief en aanvullend op de activiteiten van de overheid. Slechts een beperkt
aantal verenigingen en instellingen, in een aantal welomschreven actiedomeinen,
wordt daarvoor erkend.
Deze
cijfers brengen ons tot een andere conclusie : het resultaat van de uitzonderingsmaatregelen van 2020 wijst erop dat
de vrijgevigheid in ons land nog veel meer potentieel heeft, mits daartoe stimulansen
gegeven worden. In
vergelijking met onze buurlanden, is de Belgische belastingvermindering van 45%
overigens aan de lage kant : in Frankrijk bedraagt die 66% (75% voor bepaalde
domeinen); in Duitsland kan het oplopen tot 100%; in Nederland en Luxemburg
bedraagt het 100% vanaf een bepaalde ondergrens.
Zijn dergelijke verschillen nog
verdedigbaar in Europa, met haar voortdurend stijgend supranationaal
betalingsverkeer, met inbegrip voor giften ?
De resultaten van de
Covid-maatregelen in 2020 zijn een overtuigend argument om de
belastingvermindering voor giften permanent naar minstens 60% op te trekken. De aangekondigde belastinghervorming van
minister Van Peteghem is een goede gelegenheid om dat in te voeren.
Aanvulling : In de krant L'Echo van 26 oktober, werd de essentie van bovenstaande mededeling overgenomen.